Ile czasu na wykrycie cyberataku potrzebuje Twoja organizacja?

Cyberbezpieczeństwo dotyczy nie tylko naszych prywatnych dostępów do danych i ochrony informacji przed niepożądanymi działaniami, ale również sfery biznesowej. Choć temat cyberbezpieczeństwa i cyberataków jest bardzo popularny, to nadal w wielu organizacjach stanowi tabu, nie jest odkryty i nie poświęca się mu wystarczającej uwagi. Cyberataki to w XXI wieku ogromne zagrożenie zarówno dla dużych organizacji jak i MŚP. Dlatego warto wiedzieć, w jaki sposób z nimi walczyć – a co bardziej istotne, jak się przed nimi chronić.

Czym są cyberataki, jakie są ich powody i typy włamań hakerskich, jak szybko można je wykryć, oraz jak zabezpieczyć swoją firmę przed cyber włamaniami – na te i wiele innych zagadnień odpowiemy w tym artykule.

Spis treści

1. Co to jest cyber włamanie?
2. Najczęstsze powody cyber włamań
3. Na co „polują” hakerzy?
4. Jak wykryć włamanie hakerskie w organizacji?
5. Jak rozpoznać, że nasz system został zhakowany?
6. Jakie są rodzaje ataków hakerskich?
7. 9 sposobów na to jak ochronić biznes przed cyberatakiem
8. Ile kosztuje organizację atak hakerski?
9. Podsumowanie

Co to jest cyber włamanie?

Cyber włamanie to próba zablokowania lub wyłączenia urządzeń komputerowych, kradzieży różnego rodzaju danych lub wdarcie się do już zainfekowanego systemu komputerowego i uruchomienie dodatkowych ataków. W zależności od natury i celu cyber ataku, może być on przeprowadzony z wykorzystaniem różnych typów włamań. Hakerzy działają w pojedynkę, w grupie, lub jako cała organizacja, używając różnych urządzeń, IP, komputerów i systemów informatycznych, co często utrudnia wykrycie ich działalności i namierzenie ich lokalizacji.

W większości przypadków, celem cyber włamania jest kradzież, zniszczenie lub modyfikacja danych w sposób zagrażający działaniu firmy i narażający ją na ryzyko dalszych włamań. Cyberataki często mają za zadanie także naruszyć bezpieczeństwo wykorzystywanej infrastruktury komputerowej. Cyber włamania wykorzystuje się także do szpiegowania, zarówno krótkoterminowego i jednorazowego, jak i długofalowych działań w tym zakresie. Zazwyczaj za wszystkimi tymi pobudkami stoi chęć osiągnięcia korzyści finansowych lub biznesowych.

Jakie są najczęstsze powody cyberataków?

Dlaczego, tak właściwie, dochodzi do niebezpiecznych cyberataków? Okazuje się, że motywacje są naprawdę różne.

Do wielu cyber włamań dochodzi na tle politycznym. Na poziomie państw, ataki przeprowadzane są bezpośrednio na najważniejszych sieciach, zasobach i strukturach, na przykład na stronach rządowych czy systemach informatycznych, wymagających logowania. Cyberprzestępcy nie tylko zaburzają spokojne funkcjonowanie państwa czy danego departamentu, ale i budują niejako swoją reputację udanymi cyberatakami na najistotniejszych stronach z punktu widzenia państwa. Często na zapobieganie tego typu atakom jest już za późno i aby odzyskać dostęp do strony czy funkcjonalność systemu, trzeba dokonać wielu zmian i ponieść spore koszty, a użytkownicy nie mają w tym czasie możliwości normalnej pracy.

Renoma jest ważnym czynnikiem dla hakerów. Niektórymi kierują korzyści finansowe, są wynajęci do tej pracy przez inne firmy, albo decydują się na przeprowadzenie cyber włamania z powodów prywatnych (na przykład chęć zemsty na byłych partnerach biznesowych). Są jednak też tacy cyberprzestępcy, którzy rozpoczynają niebezpieczny atak wyłącznie w celu spowodowania problemów i zrobienia “szumu” wokół swoich działań.

Niezależnie od motywacji, jedno jest pewne.

Ciągły rozwój technologii sprzyja rozwojowi także w dziedzinie ataków hakerskich, dlatego wdrażanie procedur cyberbezpieczeństwa i edukowanie organizacji na temat zagrożeń i wyzwań w tym zakresie jest niezwykle istotne.

Warto również zauważyć wpływ pandemii Covid19 na wzrost ataków hakerskich na świecie. Przyspieszona transformacja cyfrowa dla wielu firm oznacza jedno – równie przyspieszone narażenie się na potencjalne cyber przestępstwa, szczególnie wtedy, kiedy digitalizacja przebiegła bez przestrzegania procedur bezpieczeństwa.

I, choć od 2014 ten czas się skraca, to wykrycie ataku hakerskiego nadal może zająć nawet 49 dni – czyli 1,5 miesiąca. W skali funkcjonowania organizacji to ogromny okres. Czy na pewno używasz wszystkich narzędzi, które blokują złośliwe programy i inne oprogramowanie siejące spustoszenia na stronach internetowych?

Na co “polują” hakerzy?

Celów i motywacji jest wiele, ale co tak naprawdę jest przedmiotem ataku, i które branże powinny obawiać się cyber włamań najbardziej?

• systemy komputerowe – odpowiedzialne za przepływ informacji między różnymi sieciami, urządzeniami i lokalizacjami,
• modele sterowania – odpowiedzialne za aktywność i monitoring różnego rodzaju infrastruktury, zarówno internetowej, jak i fizycznej,
• sieci telekomunikacyjne – dla ograniczenia lub całkowitego przerwania kontaktu
• siatki logistyczne i transportowe – zaburzenia harmonogramów, dostępności i ładunku transportowego lub linii przesyłu,
• infrastruktura finansowa – zakłócenia w tym zakresie mogą spowodować lawinę problemów w pozostałych sektorach firmy.

Właściwie każdego rodzaju infrastruktura, system, czy sieć, staje się w 2022 celem dla cyberprzestępców.

Jak wykryć włamanie hakera w organizacji?

Najlepiej – szybko.

Przykładami środków zaradczych w różnych obszarach są:

• Poziom organizacyjny: zapewnienie szkoleń, warsztatów i stałych konsultacji dla pracowników w zakresie cyberbezpieczeństwa na wszystkich szczeblach organizacji.
• Poziom proceduralny: wysyłanie pewnego rodzaju formularzy oceny do wszystkich dostawców zewnętrznych.
• Poziom techniczny: instalowanie oprogramowania antywirusowego, antyszpiegowskiego i systemów wykrywania włamań do sieci na wszystkich urządzeniach oraz ciągła ochrona, ale i ciągłe monitorowanie dostawców i organizacji pod kątem wycieków danych.
• Dodatkowo, najlepszym sposobem na wykrycie włamania hakera jest posiadanie silnego protokołu bezpieczeństwa i regularne monitorowanie systemu pod kątem wszelkiej, nietypowej aktywności.
• Hakerzy często próbują zatrzeć ślady, usuwając logi lub modyfikując pliki, dlatego posiadanie systemu, który automatycznie i szybko wykryje i wyśle o nich notyfikacje, jest kluczowe w roku 2022.

Jak rozpoznać, że nasz system został zhakowany?

Jedną z oznak, że system został zhakowany jest spadek wydajności – system może zacząć działać wolniej lub zawieszać się częściej niż zwykle. Innym znakiem mogą być dziwne wiadomości lub e-maile pojawiające się w skrzynce odbiorczej lub nieautoryzowane zmiany w plikach lub ustawieniach. To mogą być sygnały na to, że zabezpieczenia nie działają, a system operacyjny nie jest już chroniony od wirusów.

Jakie są rodzaje ataków hakerskich?

Istnieje kilka rodzajów cyber włamań, które zależą od źródła lub natury:

#1 Żródło cyberataków

• Cyberatak wewnętrzny: inicjowany wewnątrz organizacji. Inicjatorem może być osoba posiadająca dostęp do poufnych danych, która zdecydowała się na ich kradzież lub zniszczenie.
• Cyberatak zewnętrzny: zainicjowany spoza obszaru firmy, taki jak atak typu DDoS zasilany przez botnet. Inicjatorami mogą być różne osoby, które może być zdecydowanie ciężej namierzyć.

#2 Charakter cyberataków

• Cyberataki pasywne: obejmują próby uzyskania dostępu lub wykorzystania informacji z systemu docelowego, bez wpływu na zasoby systemowe – na przykład literówki.
• Cyberataki aktywne: obejmują celowe próby zmiany systemu lub wpłynięcia na działanie firmy — na przykład naruszenia bezpieczeństwa danych i ataki typu ransomware.

Pasywne ataki hakerskie są pierwszym krokiem do przeprowadzenia ataku aktywnego. W ukryciu, hakerzy zbierają jak najwięcej informacji, gromadzą je i przygotowują do dalszych kroków. Z tego względu, iż ataki pasywne nie dokonują zmian na danych, są właściwie nie do wykrycia. W związku z tym, należy raczej skupić się na zapobieganiu pojawienia się takich sytuacji, niż na wykrywaniu ich.

Przykłady pasywnych ataków hakerskich:

• Nadzór komputerowy: Monitorowanie aktywności komputera i danych przechowywanych na dysku twardym.
• Nadzór sieci: Monitorowanie aktywności i danych przesyłanych przez sieci komputerowe.
• Podsłuch: Czynność polegająca na potajemnym podsłuchiwaniu prywatnej komunikacji innych osób bez ich zgody.
• Podsłuch światłowodu: Wykorzystuje metodę podsłuchu sieci, która wyodrębnia sygnał ze światłowodu bez przerywania połączenia.
• Skanowanie portów: Technika używana do identyfikowania otwartych portów i usług dostępnych na hoście sieciowym.
• Skanowanie w trybie bezczynności: Metoda skanowania portów TCP, która polega na wysyłaniu fałszywych pakietów do komputera w celu sprawdzenia możliwych aktywnych usług.
• Rejestrowanie naciśnięć klawiszy (keylogging): Akcja polegająca na rejestrowaniu klawiszy uderzonych na klawiaturze, dzięki czemu ofiara nie jest świadoma, że ​​jej działania są monitorowane.
• Backdoor: Ukryta metoda obchodzenia normalnego uwierzytelniania lub szyfrowania w komputerze, produkcie, urządzeniu osadzonym lub jego urzeczywistnieniu.

Jakie są najbardziej popularne rodzaje ataków hakerskich?

Kilka lat temu mogliśmy wyróżnić zaledwie parę możliwości cyber przestępstw. W miarę rozwoju technologii hakerzy stają się coraz bardziej kreatywni i zdeterminowani w swoich działaniach. Wyróżniliśmy kilka przykładów ataków hakerskich, które mogą dotknąć każdą organizację.

1. Ransomware: to typ złośliwego oprogramowania lub ataku syntaktycznego, który szyfruje pliki na docelowym urządzeniu. Następnie cyberprzestępcy żądają pieniędzy w zamian za odszyfrowanie plików.
2. Phishing: Metoda wysyłania fałszywych wiadomości, które często wyglądają na prawdziwe i pochodzące z renomowanego źródła. Tego typu wiadomosci zazwyczaj wysyłane są e-mailowo. Głównym celem jest kradzież lub uzyskanie poufnych informacji, takich jak dane karty kredytowej czy hasła.
3. Malware: to termin opisujący złośliwe oprogramowanie, w tym oprogramowanie szpiegujące, ransomware, i różnego rodzaju wirusy. Aplikacja malware włamuje się do sieci za pomocą luki w zabezpieczeniach, zazwyczaj gdy użytkownik kliknie w niebezpieczny link lub załącznik do wiadomości e-mail. Następnie malware instaluje niebezpieczne oprogramowanie, które może zniszczyć urządzenie, włamać się do całej infrastruktury, lub wykraść potrzebne dane.
4. Podszywanie się pod e-maile: to nic innego jak tworzenie e-maili z sfałszowanym adresem nadawcy. Ponieważ podstawowe protokoły poczty e-mail nie są uwierzytelniane, ataki phishingowe i wiadomości spam mogą sfałszować nagłówek wiadomości e-mail, aby wprowadzić odbiorcę w błąd co do nadawcy wiadomości.
5. Oprogramowanie szpiegujące: wysyłanie i nieświadoma instalacja niechcianego oprogramowania, którego celem jest ujawnienie poufnych informacji, przejęcie haseł, czy kradzież danych.
6. Wirusy: Programy i aplikacje, który po pierwszym uruchomieniu powielają się, modyfikując inne programy komputerowe i infekując cały system.
7. Konie trojańskie: to ogólne nazwy każdego złośliwego oprogramowania, które wprowadza użytkowników w błąd co do swoich prawdziwych zamiarów.

Ataki hakerskie, które zyskują na popularności:

• Ataki typu brute force: to dość popularna metoda łamania zabezpieczeń polegająca na odgadywaniu nazw użytkowników i haseł w celu uzyskania konkretnych danych.
• Ping flooding: prosty atak, w którym osoba atakująca przytłacza ofiarę pakietami ICMP „echo request”.
• Ping of death: atak na system komputerowy polegający na wysłaniu zniekształconego lub w inny sposób złośliwego polecenia ping do komputera
• Cross-site scripting (XSS): rodzaj luki w zabezpieczeniach, zazwyczaj dotyczy aplikacji internetowych. Umożliwia atakującym dodawanie skryptów (po stronie klienta) do witryn przeglądanych przez innych użytkowników. XSS jest często używany do ominięcia kontroli dostępu i powoduje spore spustoszenie w systemie.
• Man-in-the-middle: Atakujący przekazuje i prawdopodobnie zmienia komunikację między dwiema stronami, które uważają, że komunikują się bezpośrednio. Dzięki temu atakujący może przekazywać komunikację, podsłuchiwać, a nawet modyfikować to, co mówi każda ze stron.
• Man-in-the-browser: Serwer proxy dla konia trojańskiego, który infekuje przeglądarkę internetową, wykorzystując luki w przeglądarce do modyfikowania stron internetowych i zawartości transakcji lub wstawiania nowej zawartości z ukrycia.
• Exploit: to oprogramowanie, dane lub sekwencja poleceń, która wykorzystuje luki w celu wywołania pewnego zachowania lub uzyskania nieautoryzowanego dostępu do poufnych danych.

Dodatkowo, cyberhakerzy często odwołują się do… psychologii. Socjotechnika wykorzystuje ludzką psychikę i podatność do manipulowania ofiarami w celu ujawnienia poufnych informacji lub wykonania czynności, która łamie zwykłe standardy bezpieczeństwa.

9 sposobów na to jak ochronić biznes przed cyberatakiem

Ochrona Twojej firmy przed cyberatakami może przybierać różne formy. Lista jest długa, od tworzenia silnych haseł po korzystanie z zaawansowanego oprogramowania do cyberbezpieczeństwa. Ale które z rozwiązań wybrać?

Przygotowaliśmy listę praktyk, które możesz wykorzystać, aby uchronić biznes przed atakami cyberprzestępców.

#1 Szyfruj wszystkie dane biznesowe i informacje o klientach

Upewnij się, że wszelkie dane dotyczące firmy i klientów są silnie zaszyfrowane, np. za pomocą kodu, skanu palca, specjalnych kart zbliżeniowych, itp. Jeśli zdarzy się sytuacja, że cyberprzestępcy zaczną interesować się Twoimi zasobami, utrudniony dostęp może zniechęcić ich do dalszego włamywania się do Twojej infrastruktury. Ciężki, wieloetapowy dostęp, nawet jeżeli nie zniechęci potencjalnych hakerów, to zdecydowanie opóźni atak i da Ci dodatkowy czas na reakcję. Twoje dane mogą być dłużej – i w ogóle – bezpieczne!

#2 Wykorzystaj uwierzytelnianie wieloskładnikowe

Korzystanie z uwierzytelniania wieloskładnikowego pomaga uniemożliwić hakerom uzyskanie pozwolenia do sieci lub urządzeń. Rozszyfrowanie przez nich hasła, nie jest jednoznaczne z otrzymaniem uprawnień do konta/systemu. Jest to szczególnie ważne w przypadku firm, w których występuje duże ryzyko wiadomości phishingowych.

Uwierzytelnianie wieloskladnikowe to podstawa dbałości o cyberbezpieczeństwo – niejednokrotnie uratowała biznes, dane, czy hasła nawet ogromnych organizacji. Pamiętaj, aby wymagać tego typu uwierzytelniania także w swojej firmie.

#3 Używaj zaawansowanego oprogramowania do cyberbezpieczeństwa

Kolejna podstawa, o której łatwo zapomnieć! Oprogramowanie antywirusowe i chroniące przed złośliwym oprogramowaniem jest ważne, i to świetnie, że je posiadasz, ale tego typu software często nie wystarcza. Twoja organizacja musi stale monitorować narażenia danych i wysyłać automatyczne kwestionariusze bezpieczeństwa dostawców. Wszystkie urządzenia w sieci Twojej firmy powinny mieć zainstalowane takie oprogramowanie i dodatkowe zapory. W przypadku dostępu zdalnego, warto także zainteresować się programami zapewniającymi bezpieczeństwo danych w takiej konfiguracji. Zapewnia to kolejną warstwę ochrony poprzez wykrywanie złośliwego oprogramowania i ograniczanie innych zagrożeń.

#4 Przygotuj kopie zapasowe danych

Tak często bagatelizuje się sprawę kopii zapasowych, podczas, gdy mogą one pomóc w wielu sytuacjach. Zminimalizują też szkody, jeśli cyberprzestępca usunie lub zmieni dane w Twoim systemie. Kopia zapasowa zmniejszy również skutki ataku ransomware. Kopie zapasowe mogą okazać się niezbędnym czynnikiem zapewnienia płynności działania organizacji w przypadku zorganizowanego, masowego ataku na jej systemy czy urządzenia.

#5 Kontroluj dostęp do systemu

Możesz zmniejszyć ryzyko cyberataków, jeśli regularnie będziesz kontrolował dostęp do systemu. Wlicza się w to cofanie takich uprawnień osobom, które opuszczają firmę oraz wdrażanie kontroli, opartej na roli osób zatrudnionych. Może to zapobiec złośliwemu działaniu niezadowolonych byłych pracowników i zapewnić ochronę oraz pewność, że tylko właściwe osoby mają odpowiednie pozwolenia.

Warto także wdrożyć specjalne procedury uzyskiwania dostępu do systemów, role w danym systemie i warunki uzyskiwania haseł czy loginów. Im mniej osób ma dostęp do wrażliwych danych, tym lepiej – szczególnie w dużej organizacji, w której często występuje rotacja, a informacje muszą być podwójnie zabezpieczane.

Co pewien czas dokonuj także audytu dostępu do systemów i od razu eliminuj, lub weryfikuj, potencjalnie niebezpieczne sytuacje z tym związane. Widzisz na liście nazwisko, którego nie kojarzysz? Od razu podejmij akcję!

#6 Zbieraj zasoby i pomocne narzędzia

Ważne jest, aby być na bieżąco z najnowszymi zagrożeniami i strategią cyberbezpieczeństwa, aby szybko wykrywać ataki. Oczywiście, w większych organizacjach może to być problematyczne – utrzymywanie stałego i aktualnego poziomu wiedzy o cyber przestępstwach może być wyzwaniem. Warto w takiej sytuacji zadbać o wewnętrzny przepływ wiedzy i utworzenie np. bazy wiedzy, w której każda osoba może znaleźć przydatne artykuły czy linki do szkoleń.

Co więcej, choć raz w roku organizacja powinna przejść przez szkolenie z cyberbezpieczeństwa, aby uzyskać szeroki obraz zagrożeń czyhających w ich sektorze. Na rynku istnieje też sporo narzędzi wspierających monitoring zagrożeń, dlatego zaopatrzenie się w arsenał przydatnego oprogramowania może być na wagę złota! Upewnij się, że Twoi pracownicy są świadomi znaczenia cyberbezpieczeństwa i sposobów unikania cyberataków. Jeśli nie, zainwestuj w dodatkowe warsztaty, aby każda jednostka w firmie była świadoma potencjalnego zagrożenia.

#7 Zaktualizuj system

Bez względu na używany system lub program, powinien on być zawsze aktualizowany. Dzięki temu możesz skorzystać z najnowszych poprawek, które usuwają znane luki w zabezpieczeniach. W efekcie będziesz pewny, że korzystasz z systemu, który posiada najnowsze rozwiązania i systematycznie naprawia błędy. Nawet, jeżeli przyzwyczaiłeś się do starego systemu lub, w Twoim odczuciu, działa sprawnie i stabilnie, zawsze warto korzystać z najnowszych wersji.

Stare wersje systemu często przestają być wspomagane przez ich twórców po upływie pewnego okresu czasu, są wygaszane, pozbawione aktualizacji, i nie obsługują najnowszych technologii. Dbałość o nowoczesne systemy to nie tylko poprawa jakości pracy, ale i jakości bezpieczeństwa danych w Twojej organizacji.

#8 Egzekwuj silne praktyki bezpieczeństwa

Upewnij się, że na każdym poziomie Twojej organizacji używane są silne hasła i menedżer haseł. Wszystko po to, by zmniejszyć ryzyko wycieku, co może skutkować w przyszłości ograniczeniem dostępu nieautoryzowanych osób trzecich.

Utrzymuj hasła w porządku i w bardzo rygorystycznym zakresie dostępu. Dobrą praktyką jest nie tylko ustawienie trudnych haseł, ale i ich częste, regularne zmiany.

Ponadto, wspomnij swoim pracownikom o unikaniu pobierania plików z wiadomości e-mail od nieznanych nadawców. Możesz zablokować to odgórnie (załączniki z niebezpiecznych czy nieznanych stron i adresów) lub wprowadzić tego typu procedurę w codziennej komunikacji.

#9 Upewnij się, że przeprowadzasz audyt ważnych informacji biznesowych

Dzięki audytowi dla wszystkich kluczowych informacji biznesowych, będziesz miał większe bezpieczeństwo danych. Dowiesz się też, czy doszło do ich naruszenia, nieautoryzowanego dostępu lub jakichkolwiek zmian. Kiedy masz informacje, możesz na nie odpowiednio reagować.

Dobrą wiadomością jest to, że chociaż cyberataki stanowią znaczne ryzyko, istnieje również wiele strategii ochrony przed nimi. A poznając, czym jest cyberatak oraz jakie są najczęściej stosowane metody i taktyki, możesz podjąć odpowiednie środki ostrożności. Im bardziej świadomy jesteś zagrożeń i im bardziej wyedukowana w tym zakresie jest Twoja firma, tym większe prawdopodobieństwo lepszego uniknięcia lub odparcia cyber ataku.

Ile tak naprawdę kosztuje firmę atak hakerski?

Naprawdę sporo – i nie zanosi się na zmiany. Koszty cyberprzestępczości obejmują:

• uszkodzenie i zniszczenie danych,
• skradzione pieniądze,
• utratę produktywności,
• kradzież własności intelektualnej,
• kradzież danych osobowych i finansowych,
• sprzeniewierzenie,
• oszustwo, dochodzenie sądowe,
• przywracanie i usuwanie zhakowanych danych,
• uszczerbek na reputacji i wiele, wiele innych.

Części tego typu strat nie można nawet policzyć!

Podsumowanie

Tylko w 2021 roku wielkość cyberprzestępczości została oszacowana na poziom 6 bilionów dolarów na całym świecie. W bardziej rzeczywistym odniesieniu, to czyniłoby ją trzecią, co do wielkości, gospodarką świata po USA i Chinach.

Cybersecurity Ventures spodziewa się, że globalne koszty cyberprzestępczości będą rosły o 15% rocznie w ciągu najbliższych pięciu lat, osiągając 10,5 biliona USD rocznie do 2025 r., w porównaniu z 3 bln USD w 2015 r.

W ten sposób, cyberataki stanowią największy transfer bogactwa gospodarczego w historii i stwarzają ryzyko zachęt do inwestycji. Powodują też szkody większe niż te wyrządzone w ciągu całego 2021 roku w wyniku klęsk żywiołowych.

Koszty ataków hakerskich to nie tylko straty finansowe, ale także uszczerbek na renomie firmy, utrata społecznego zaufania do organizacji, spadki sprzedaży i morale pracowników. Konsekwencje nawet pozornie małego cyber ataku mogą ciągnąć się za firmą latami, a sama organizacja może nigdy nie wrócić do optymalnej formy. Co więcej, jeden atak może szybko przyciągnąć kolejny, a już zachwiana infrastruktura może zupełnie załamać się, osłabiona cyber przestępstwami.

Właśnie dlatego tak istotna jest kwestia cyberbezpieczeństwa – w Cyber360.pl doskonale to rozumiemy, dlatego dostarczamy usługi i produkty, które wspierają cyberobronę. Sprawdź naszą ofertę.